Information – Fortbildung – Netzwerk
|
Information
"Machst Du mir
die τσάντα zu?" Sprachen in Kontakt
"Man kann nicht
immer konsequent sein." Mehrsprachige Erziehung |
|
Προτάσεις για γονείςΟι παρακάτω προτάσεις βασίζονται στα αποτελέσματα εμπειρικής έρευνας, που έγινε σε δείγμα εκατό μητέρων σε ελληνογερμανικές οικογένειες, των οποίων η μητρική γλώσσα κάθε φορά είναι διαφορετική από εκείνη της χώρας παραμονής. Δηλαδή γερμανίδων μητέρων στην Ελλάδα και ελληνίδων μητέρων στη Γερμανία. Αφορούν δηλαδή κατά κύριο λόγο τους γονείς που σε δίγλωσσες οικογένειες χρησιμοποιούν μια γλώσσα διαφορετική εκείνης του αμέσου περιβάλλοντος. Τα αποτελέσματα της έρευνας φανερώνουν ότι η πρακτική εφαρμογή του αξιώματος „ένα πρόσωπο- μία γλώσσα“ συνδέεται με μια σειρά από δυσκολίες, κάτι που προκαλεί συχνά δυσαρέσκεια και τύψεις στις προαναφερθείσες μητέρες: θα μπορούσε κάποιος να το είχε κάνει αλλιώς, καλύτερα κλπ. είναι το τελικό συμπέρασμα πολλών απ’ αυτές. Η κριτική αξιολόγηση των γλωσσικών γνώσεων των παιδιών τους ως αποτέλεσμα της γλωσσικής ανατροφής που είχαν τα παιδιά αποτελεί έναν από τους λόγους για αυτή τη δυσαρέσκεια. Έλλειψη ικανοποίησης παρατηρείται και εκεί όπου οι μητέρες – συχνά χωρίς να το θέλουν – ήταν οι ίδιες ασυνεπείς.
Στο
πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό οι ακόλουθες αποφάσεις να ληφθούν
συνειδητά. Συνειδητά ειλημμένες αποφάσεις αποτελούν τη βάση λογικού
ελέγχου της ίδιας συμπεριφοράς και οδηγούν έτσι στον περιορισμό τύψεων
και δυσαρέσκειας.
Υποστηρίξτε την εκμάθηση της γλώσσας του παιδιού σας από την γέννηση του.Τα υγιή παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα από μόνα τους. Δεν χρειάζονται δηλαδή καμία ιδιαίτερη βοήθεια. Αλλά όμως ιδιαίτερη σημασία έχει ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο η γλώσσα παίζει ένα σημαντικό ρόλο. Παρόλο που τα παιδιά είναι ένα με δύο χρονών, όταν αρχίζουν να αρθρώνουν τις πρώτες τους λέξεις, η γλωσσική τους εξέλιξη ξεκινάει πολύ νωρίτερα. Τα παιδιά ακούν τη μητρική τους γλώσσα- ή τις μητρικές τους γλώσσες- ήδη στο εμβρυϊκό στάδιο. Καταλαβαίνουν πολλά, πολύ πριν αρχίσουν τα ίδια να μιλούν. Επικοινωνούν από τη γέννηση τους μη λεκτικά, μέσω φωνών, χειρονομιών και μίμησης. Εσείς, ως
γονείς, έχετε λοιπόν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την γλωσσική εξέλιξη των
παιδιών σας, το αργότερο, από τη γέννηση τους. Μπορείτε να υποβοηθήσετε
τη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού σας εάν:
Για την
διαδικασία εκμάθησης της γλώσσας από παιδιά και για την ενίσχυση αυτής
της διαδικασίας μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικότερα στη σελίδα
(δυστυχώς μόνο στα γερμανικά):
Αποφασίστε σε ποια γλώσσα ή σε ποιες γλώσσες θέλετε να μιλάτε με το παιδί σας.Ποια γλώσσα θεωρείτε ως μητρική σας γλώσσα; Σε ποια γλώσσα αισθάνεστε πιο άνετα; Πόσο καλά μιλάτε άλλες γλώσσες; Σε ποια γλώσσα μπορείτε να αναπτύξετε ένα ισχυρό δεσμό με το παιδί σας και να του εξηγήσετε τον κόσμο;
Διατυπώστε τις προσδοκίες σας γύρω από τη δίγλωσση εξέλιξη του παιδιού σας.Είναι ο στόχος σας να μιλάει το παιδί σας τέλεια και τις δύο γλώσσες ή θέλετε απλά να μεταδώσετε τις βασικές δομές της μίας γλώσσας; Οι στόχοι σας θα πρέπει να βασίζονται σε ρεαλιστικούς συλλογισμούς:
Εκτιμείστε ρεαλιστικά την επίδραση που μπορεί να ασκηθεί σε διαδικασίες απόκτησης γλώσσας.
Η
εκμάθηση της γλώσσας στα παιδιά ακολουθεί συγκεκριμένες εξελικτικές
διαδικασίες, μέσω των οποίων καθορίζεται π. χ. η ταχύτητα ή η ακολουθία
επιπέδων μάθησης. Επίσης η μίξη γλωσσών στην παιδική ηλικία είναι
φυσιολογική φάση γλωσσικής εξέλιξης ενός παιδιού που μεγαλώνει σε
δίγλωσσο περιβάλλον. Η φάση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από
εξωτερικούς παράγοντες. Αυτά τα χαρακτηριστικά της γλωσσικής εξέλιξης
δεν μπορείτε λοιπόν εσείς σχεδόν καθόλου να επηρεάσετε. „Αφού με καταλαβαίνεις, γιατί να το ξαναλέω;“ Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει σε εσάς ασυνέπεια. Γι’ αυτό σκεφτείτε πως θα αντιδράσετε στην ενδεχόμενη άρνηση του παιδιού σας και συζητήστε το μαζί του.
Σκεφτείτε εκείνες τις περιπτώσεις που οδηγούν σε ασυνέπεια.Συχνά είναι εξωτερικοί παράγοντες που οδηγούν σε ασυνέπεια. Είναι πολύ σημαντικό να τους αναλογίζεστε συχνά: Σε ποια περίπτωση είναι πραγματικά αναγκαίο να μιλήσετε με το παιδί σας στη γλώσσα του άμεσου περιβάλλοντος; Πιστεύετε ότι δεν είναι ευγενικό να μιλάτε στην μητρική σας γλώσσα παρουσία ατόμων που δεν την καταλαβαίνουν ή υπακούτε στην –πραγματική ή υποκειμενικά αντιλαμβανόμενη – πίεση του περίγυρου σας; Είναι πιθανόν σε μερικές περιπτώσεις πρακτικοί λόγοι, όπως π. χ. ο χρόνος, σημαντικότεροι από την διατήρηση αρχών αγωγής;
Αναλογιστείτε πόσο σημαντική είναι για σας η συνέπεια.Αυτό συνδέεται με τις προσδοκίες σας: Είναι για σας σημαντικό το παιδί σας να μάθει καλά την μητρική σας γλώσσα, είναι καλό εάν το παιδί σας αναγνωρίζει την αναγκαιότητα να μάθει αυτή τη γλώσσα. Αυτό μπορεί μεταξύ άλλων να επιτευχθεί, εάν εσείς με συνέπεια μιλάτε με το παιδί σας σ’ αυτή τη γλώσσα. Όμως δεν πρέπει να πιέζετε πολύ τόσο τον εαυτό σας όσο και το παιδί σας! Ακριβώς αυτή η ασυνέπεια στη χρήση της γλώσσας καταδεικνύει τη ζωντανή διγλωσσία σας και είναι φυσικό στην επικοινωνία σας με το παιδί να χρησιμοποιείτε και τις δύο γλώσσες. Αποτελείτε επίσης πρότυπο δίγλωσσου ατόμου για το παιδί. Εάν εσείς αντιμετωπίζετε και ζείτε τη διγλωσσία σας ως κάτι ζωντανό, φυσιολογικό και θετικό θα δημιουργήσετε έτσι κίνητρα στο παιδί σας. Εν τέλει ισχύει η εξισορρόπηση μεταξύ της δημιουργίας αναγκαιοτήτων για τη χρήση της μητρικής σας γλώσσας και μιας λογικής ζωντανής και φυσικής χρήσης των γλωσσών σας. Τέτοιου είδους συμβιβασμό μπορείτε να συμφωνήσετε με το παιδί σας. Όμως σημαντικό για την δικιά σας ικανοποίηση είναι το να λάβετε συνειδητά τις αποφάσεις σας.
Παρακαλέστε το σύζυγο σας να μάθει τη δικιά σας μητρική γλώσσα.Καλές γνώσεις της μητρικής σας γλώσσας απ’ τον σύντροφο σας βοηθούν την διαδικασία δίγλωσσης αγωγής. Εάν καταλαβαίνει ο σύντροφος σας για ποιο πράγμα μιλάτε με το παιδί σας τότε δεν χρειάζεται να το μεταφράζετε. Τόσο η κυριαρχία της γλώσσας του αμέσου περιβάλλοντος στην οικογένεια καθώς και οι δυσκολίες που αφορούν τη συνέπεια στη χρήση της μητρικής σας γλώσσας θα περιοριστούν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Μπορείτε να επικαλεστείτε τόσο την κατανόηση του όσο και το ενδιαφέρον του για την εκμάθηση τουλάχιστον βασικών γνώσεων της γλώσσας αυτής.
Δημιουργήστε τον κοινωνικό σας περίγυρο ενεργά και συνειδητά.Μέσω επαφών με άτομα που μιλούν τη γλώσσα του μη άμεσου περιβάλλοντος δημιουργούνται για το παιδί πολυποίκιλα πρότυπα και χρήσεις αυτής της γλώσσας. Αυτές οι επαφές επιδρούν επίσης θετικά στη δικιά σας γλωσσική αγωγή μια και παρουσία δεν υπάρχει για σας η αναγκαιότητα συνεχούς μετάφρασης. Άτομα που ανατρέφουν τα παιδιά τους δίγλωσσα είναι κατάλληλοι συμβουλάτορες. Μια και γνωρίζουν και τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές της δίγλωσσης αγωγής. Ο διάλογος μαζί τους είναι ευεργετικός και η διγλωσσία παρουσία τους είναι κάτι φυσικό.
Επαφή
με άλλα άτομα τα οποία μιλούν τη γλώσσα του μη άμεσου
περιβάλλοντος ή ζουν σε μεικτούς γάμους μπορείτε να
αποκτήσετε μέσω κοινοτήτων του εξωτερικού ή μέσω της ίδρυσης μιας
ομάδας γονέων.
Ενημερώστε τον κοινωνικό σας περίγυρο γύρω από τη διγλωσσία.Άτομα που δεν είχαν εμπειρία σε θέματα διγλωσσίας αποκτούν ερχόμενοι σε επαφή με εσάς και το παιδί σας. Συζητήστε μαζί τους γύρω από τη σημασία που έχει για σας η μητρική σας γλώσσα και η ικανότητα του παιδιού σας να μιλάει και τις δύο γλώσσες. Μιλήστε ανοιχτά για τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές της δίγλωσσης αγωγής. Δεν είστε παθητικό μέλος του κοινωνικού σας περίγυρου, μπορείτε να τον διαμορφώσετε σύμφωνα με τις δικές σας ανάγκες και την δικιά σας προσωπικότητα – τουλάχιστον στο βαθμό που αυτός ο περίγυρος διαθέτει σχετική ευελιξία.
Αντιμετωπίστε κριτικά τις υποδείξεις ειδικών.Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι, που σύμφωνα με την επαγγελματική τους κατάρτιση θα έπρεπε να είχαν, πραγματικές και ουσιαστικές γνώσεις γύρω από τη διγλωσσία. Αντιμετωπίστε με αυτοπεποίθηση και κριτική διάθεση συμβουλές „ειδικών“. Ενημερωθείτε γύρω από την εκπαίδευση και εμπειρία του συνομιλητή σας γύρω από θέματα διγλωσσίας και συγκεντρώστε περαιτέρω πληροφορίες. Να έχετε πάντα υπόψιν σας ότι εν τέλει εσείς ο ίδιος/ η ίδια είστε ο/η ειδικός για την δίγλωσση αγωγή και εξέλιξη του παιδιού σας με τους δικού σας όρους. Κανείς άλλος δεν γνωρίζει καλύτερα τις ιδιαίτερες συνθήκες, για αυτό και να μην σας θορυβούν γενικόλογες συμβουλές όπως: (μιλήστε καλύτερα με το παιδί σας γερμανικά....)
Αναζητήστε δίγλωσσα ιδρύματα.Η κυριαρχία της γλώσσας του άμεσου περιβάλλοντος στους μονόγλωσσους παιδικούς σταθμούς και στα μονόγλωσσα σχολεία μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια σημασίας της μητρική σας γλώσσας για το παιδί σας. Στα δίγλωσσα σχολεία αντίθετα αντιμετωπίζονται και οι δύο γλώσσες ισότιμα. Εκτός αυτού δίνεται η δυνατότητα σ’ αυτά τα σχολεία επαφής με γονείς δίγλωσσων παιδιών καθώς και παροχής κατάλληλης συμβουλευτικής βοήθειας. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα υπάρχουν λίγα δίγλωσσα σχολικά ιδρύματα και η δυνατότητα βελτίωσης αυτής της κατάστασης είναι περιορισμένη. Μπορείτε παρόλα αυτά να το προσπαθήσετε μέσω της ενεργού συμμετοχής σας σε πρωτοβουλίες γονέων ή μέσω της επιλογής της κατοικίας σας κοντά σε τέτοια δίγλωσσα ιδρύματα.
|
